Media straszą nas bankructwem. Gdzie jest prawda?

    W Dzienniku Gazeta Prawna z dnia 20 marca 2013 r. opublikowano dwa artykuły zatytułowane „Lista ministra, czyli wykaz bankrutów” oraz „Impas w lokalnej kasie, premier może pomóc”, których treść stwarza wrażenie, że Gmina Trzebownisko w województwie podkarpackim, która w zamieszczonym wykazie jest na trzecim miejscu, znajduje się w tragicznej sytuacji finansowej i jest na granicy bankructwa. W związku z tym, że przedmiotowe artykuły oparte są o tzw. „Listę Boniego”, pragnę wyrazić swoją opinię w tej sprawie i wyjaśnić rzeczywisty status finansowy naszej Gminy. Uważam, że informacje podane w artykułach są wyrwane z kontekstu, a tym samym są typową manipulacją stwarzającą wrażenie, że nasza Gmina, która nigdy nie otarła się nawet o krawędź bankructwa, a wręcz przeciwnie, spośród gmin wiejskich województwa podkarpackiego, jest gminą o najwyższym budżecie i jedną z najprężniej działających, uznana została za niewydolną finansowo.
Dla przykładu podam, że dochody ogółem w naszej Gminie wyniosły:

• Rok 2010 – 61.937.716,92 zł,
• Rok 2011 – 48.212.832,08 zł,
• Rok 2012 – 52.903.406,44 zł.

a dochody bieżące :

• Rok 2010 – 44.169.215,91 zł,
• Rok 2011 – 44.390.181,97 zł,
• Rok 2012 – 48.243.618,45 zł.

    Artykuły te wywołały burzę w lokalnych mediach, powodując w konsekwencji ogromne zaniepokojenie i zdezorientowanie wśród mieszkańców naszej wspólnoty. W kontekście działań Prezydenta Miasta Rzeszowa usiłującego od kilku lat przyłączyć w sposób siłowy teren gminy do miasta Rzeszowa jest to przesłanka, wspomagająca te działania, które w bieżącym roku nasiliły się w stopniu szczególnym. W lokalnej telewizji stwierdzono wręcz, że gmina jest na liście bankrutów samorządów wiejskich. Podawanie w mediach tego typu danych z komentarzem świadczącym o całkowitej nieznajomości rzeczy, może spowodować niepowetowane szkody dla wspólnoty samorządowej.
    Mając powyższe na uwadze, pragnę przedstawić Panu Ministrowi rzeczywisty stan finansów naszej Gminy, świadczący o braku jakiegokolwiek, choćby minimalnego zagrożenia jej bytu.
    Gmina Trzebownisko liczy ponad 20 tys. mieszkańców, składa się z 10-ciu sołectw, a jej wydatki budżetowe na rok 2013 zostały uchwalone przez Radę Gminy  w wysokości 68.808.987,00 zł. Przez okres kilkunastu ostatnich lat w rankingach krajowych i wojewódzkich jesteśmy klasyfikowani na czołowych miejscach pod względem rozwoju gospodarczego, a przede wszystkim w zakresie realizowania inwestycji drogowych, budowania infrastruktury gminnej oraz sportowych i oświatowych.
    Zadłużenie Gminy Trzebownisko na koniec 2012 roku wynosiło 9.845.000,00 zł, co stanowi 18,6% dochodów ogółem Gminy. Wskaźnik ten został wyliczony zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy o finansach publicznych, a może on wynosić maksymalnie 60%. Spłaty rat kredytów i pożyczek dokonano w kwocie 2.465.000,00 zł, co stanowi 4,7% przy obecnie obowiązującym maksymalnym wskaźniku 15%.
    Licząc wskaźniki do uzyskanych przez gminę dochodów bieżących wskaźnik zadłużenia wyniósłby tylko 20,4%, a spłata zobowiązań 5,1%.
    W związku z rozpoczęciem kolejnych dużych inwestycji Gmina Trzebownisko planuje w roku 2013 zaciągnąć pożyczki i kredyty w kwocie 15.415.000,00 zł, a zadłużenie wyniesie wtedy  23.195.000,00, czyli 41,2%, także przy obowiązującym maksymalnym wskaźniku 60%.  Spłata rat kredytów i pożyczek wynosi 2.415.000,00, co stanowi 4,3% przy maksymalnym wskaźniku 15%. Zadłużenie takie planowane jest przy realizacji zadań inwestycyjnych w wysokości 25.403.226,00 zł. Kwota planowanych do zaciągnięcia pożyczek w roku 2013 ulegnie znacznemu zmniejszeniu z chwilą podpisania umów o dofinansowanie zadań inwestycyjnych ze środków Unii Europejskiej, tj. oczyszczalni ścieków w Nowej Wsi, rozbudowy ujęcia wody w Jasionce oraz modernizacji sieci wodociągowej w miejscowościach Trzebownisko i Zaczernie. Kwota zaciągniętych zobowiązań z tytułu pożyczek ulegnie wtedy zmniejszeniu w roku 2013 i 2014 o kwotę około 11 mln zł, z czego w roku 2013 o kwotę 7 mln zł. W związku z tym zadłużenie na koniec roku 2013 wyniesie 16.195.000,00 zł, co stanowić będzie 28,9% dochodów ogółem Gminy.
    Zaznaczyć muszę, że w Gminie Trzebownisko nie było nigdy przypadku aby dochody majątkowe były wykorzystywane na wydatki bieżące. Dochody bieżące powiększone o nadwyżkę budżetową w roku 2011 były wyższe od wydatków bieżących o kwotę 6.895.807,19 zł, w roku 2012 o kwotę 6.975.431,09 zł, natomiast w roku 2013 nie jest jeszcze zaplanowana nadwyżka budżetowa z roku 2012 i dochody budżetowe są większe od wydatków bieżących o kwotę 2.568.180,00 zł. Wyjątek stanowi rok 2010 gdyż kwota wydatków bieżących stanowiła rozliczenie z tytułu otrzymania dotacji ze środków Unii Europejskiej, na które w latach wcześniejszych Gmina Trzebownisko otrzymała pomoc finansową od samorządu województwa podkarpackiego i w związku z czym w celu uniknięcia podwójnego finansowania z tytułu dotacji, Gmina dokonała zwrotu w kwocie 18.473.300,00 zł, przy wartości zadania inwestycyjnego ponad 25 mln zł.
    Zgodnie ze sprawozdaniami budżetowymi na koniec 2012 roku nadwyżka środków budżetowych wynosi 3.131.802,75 zł.
    Wskaźnik zadłużenia i spłaty zobowiązań liczony zgodnie z art. 243 i 244 ustawy o finansach publicznych obowiązywał będzie od 2014 r. i według wieloletniej prognozy finansowej Gmina Trzebownisko spełni wymogi z nim związane, które udokumentowano w uzasadnieniu do tej prognozy.
    Nasza Gmina zakłada wzrost dochodów bieżących w latach następnych w związku z powstającymi przedsiębiorstwami w specjalnej strefie ekonomicznej (Parku Naukowo-Technologicznym). Dotychczasowe tereny rolne stają się terenami zajętymi pod działalność gospodarczą, powstają także wartościowe obiekty budowlane o dużej powierzchni.
    Powstawanie nowych przedsiębiorstw powoduje zwiększenie zatrudnienia, co wiąże się ze znacznym wzrostem udziału w podatku dochodowym, stanowiącym dochody budżetu państwa, tak w podatku od osób fizycznych jak i prawnych.
    Zaznaczyć również trzeba, że zapisy art. 243 i 244 ustawy o finansach publicznych nie są korzystne dla gmin wiejskich, które uzyskują dochody majątkowe z przeznaczeniem na realizację inwestycji.
    Według naszej analizy i wskaźnika spłaty zobowiązań, im wyższe są uzyskane dochody majątkowe przy stałych dochodach i wydatkach bieżących, tym niższy jest dopuszczalny wskaźnik.
    Biorąc pod uwagę powyższe oraz mając na uwadze, że publikowanie przez media tego rodzaju informacji bez odpowiedniego komentarza, powoduje niepowetowane straty w świadomości miejscowej społeczności oraz wypacza obraz jednostki samorządowej, w kontekście całego regionu i kraju, uważam też, że przekazywanie jakichkolwiek fachowych danych ekonomicznych do środków masowego przekazu, powinno być przedstawione w sposób pozwalający redakcji i czytelnikowi na zrozumienie istoty sprawy.
    Chciałbym zaznaczyć, że występuję do Pana Ministra również w imieniu Rady Gminy, która jest oburzona sposobem przedstawienia tej sprawy przez środki masowego przekazu i mam nadzieję, że Pan Minister weźmie pod uwagę naszą trudną sytuację i pomoże nam w przywróceniu zaufania dla naszej wspólnoty.